Antibiyotik Nedir?

Antibiyotik, Latince bir kelimedir ve hayata karşı anlamına gelir. Elbette karşı olunan bu hayat insanların değil zararlı organizmaların hayatıdır. İnsanlar üzerinde etki gösteren en yaygın organizma bakterilerdir. Hatta biyologlar tüm Dünya yüzeyinin bakterilerle kaplı olduğunu ancak gözle görülemedikleri için bu durumu fark edemediğimizi söylerler. İşte bu kadar yaygın olarak bulunan bakteriler insan ve hayvanların vücutlarına girdiklerinde yüzlerce farklı hastalığa sebep olabilirler. Bu hastalık yapan bakterilerden korunabilmek için bazen bilinçli bazen de tesadüfi olarak çeşitli ilaçlar keşfedilmiştir. Bakteriler üzerinde doğrudan etkili olan bu ilaçlara antibiyotik adı verilir.

Antibiyotikler Nasıl Etki Eder?

Antibiyotikler yalnızca bakteriler üzerinde etki gösterir. Kesinlikle virüs veya mantarlara zarar veremezler. Antibiyotiklerin bakteriler üzerindeki etkisi ise iki çeşittir.

1)Bakteriyosit Etki: Bakteriyosit etki gösteren antibiyotikler ortamdaki tüm bakterilerin ölmesini sağlar. Yani bu ilaçlar daha keskin bir tedavi imkanı sunarlar. Doktorlar tarafından en sık önerilen antibiyotikler bakteriyosit antibiyotiklerdir.

2)Bakteriyostatik Etki: Bakteriyostatik etki gösteren antibiyotikler bakterilerin bulunduğu ortam koşullarını zorlaştırır ve onları baskılar. Bunun sonucunda da bakteriler üreyemez hale gelir. Bakteriyositler kadar kesin bir tedavi sunamayan bu antibiyorikler vücut savunma sisteminin de desteği ile iyileşme sağlayabilir.

Antibiyotikler Nasıl Kullanılır?

  1)Hap: En sık kullanılan antibiyotik formu hap şeklinde olanlardır. Bu ilaçların hem kullanımı kolaydır hem de uzun süreli kullanımlarda iğne acısı gibi handikaplara yol açmaz.

  2)İğne: Haptan sonra en yaygın ikinci antibiyotik formu iğne ile uygulanan antibiyotiklerdir. İğne ile verilen antibiyotik daha kısa sürede etki gösterir. Ayrıca sindirim nedeniyle oluşan kayıplar da görülmez. İğne şeklinde verilen antibiyotikler genellikle penisilin çeşitleridir.

  3)Krem: Antibiyotik içerikli kremler yaraların tedavisinde kullanılan ve son derece etkili olan ilaçlardır.

  4)Şurup: Henüz hap kullanamayacak kadar küçük çocuklara şurup formundaki antibiyotikler kullandırılabilir. Ancak bu antibiyotikler pek etkili değildir. Çünkü sindirim sisteminden geçerken çok fazla kayba uğrar.

Antibiyotik Kremler 

Deri, sağlıklı ve kesintisiz şekilde tüm vücudu kapladığında bakterilere karşı güçlü bir duvar görevi görür. Ancak kesilme, oyulma gibi nedenlerle derinin bütünlüğü bozulursa bakteriler kolaylıkla bu duvarı aşabilir. Bakterilerin derinin açık yerinden girmesi sonucunda önce deri yüzeyinde enfeksiyon oluşur. Daha sonra bu enfeksiyon vücut içine doğru ilerleyerek daha yaygın bir problemin oluşmasına yol açar. İşte deri yüzeyinde bir açıklık oluştuğunda enfeksiyon oluşmasını önlemek için antibiyotik kremler kullanılır. Bu kremler hasarlı bölgeye sürüldüğünde bir anlamda derideki gediği tıkar. Sonuç olarak enfeksiyonlardan korumuş olur.

Antibiyotikler Tüm Bakterilere Etki Gösterir Mi?

Her antibiyotik her bakteriye etki edemez. Bazı antibiyotiklerin etki alanı daha geniştir ancak yinede tek başına hiçbir antibiyotiğin tüm bakterileri yok etme gücü yoktur. Bu nedenle ilaç firmaları tarafından birkaç antibiyotiğin birleştirilmesiyle kombine ilaçlar üretmeye başlamıştır. Antibiyotiklerin etki alanını ifade etmek için de dar spektrumlu (etkili) veya geniş spektrumlu tabirleri kullanılır.

Uygun Antibiyotik Nasıl Seçilir?

Antibiyotikler her bakteriye etki edemediği için hastaların durumuna uygun antibiyotik verilmesi çok önemlidir. Bunun sağlanabilmesi için hastadan kan örneği veya boğaz kültürü gibi testler istenerek hangi bakterilerin bulunduğunu saptamak gerekir. Daha sonra bu saptamalara göre etkili olacak antibiyotik seçilir ve hastaya önerilir.

Antibiyotik Haplar Nasıl Alınmalıdır?

Antibiyotik haplar su ile birlikte alınmalıdır. Bu sayede hem kolay yutulurlar hem de midede sindirilip kana karışmaları hızlanır. Ancak antibiyotiği çay, kahve gibi sıcak içeceklerle yutmaya çalışmak yanlıştır. Çünkü sıcak içecekle birlikte yutulan haplar yutak veya yemek borusuna yapışabilir.

Aç Karna Antibiyotik Alınır Mı?

Toplumda her antibiyotik tok karna alınır veya antibiyotiği aç karna içsek de bir şey olmaz şeklinde yargılar vardır. Antibiyotik kullanacak hastalar kesinlikle bu yargılara itibar etmemelerini öneriyoruz. Antibiyotik hapların bazıları aç bazıları tok karna alınmalıdır. Bunun nedeni ise antibiyotiklerin sindirim ve emilim özelliklerinin farklı olmasıdır. O yüzden antibiyotik hapların doktor tavsiyesine uyarak kullanılması gerekir.

Antibiyotikler Ateş Düşürür Mü?

Antibiyotikler yalnızca bakteri kaynaklı enfeksiyonları tedavi edebilir. Yani doğrudan ateş düşürücü etki göstermezler. Ancak vücudunda bakteriyel enfeksiyon bulunan kişiler ateş düşürücüye ek olarak antibiyotik kullanarak daha çabuk sonuca ulaşabilir. Bu destek niteğilindeki antibiyotiği kullanmadan evvel kesinlikle doktora danışmak gerekir.

Gereksiz Antibiyotik Kullanımı

Antibiyotikler doğru kullanıldığında hayat kurtarabilen nitelikte ilaçlardır. Ancak doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanmak kesinlikle yanlıştır. Çünkü fazla antibiyotik kullanımı hem bağırsaklardaki yararlı bakterileri öldürür hem de vücudun bağışıklık sistemini zayıflatır. Bağışıklık sistemi zayıflamış bir kişinin yeniden hastalanma riski fazladır.

Antibiyotiklerin Yan Etkileri Nelerdir?

  ->  Antibiyotiklerin en yaygın görülen yan etkisi alerjidir. Alerjiler içerisinde en sık rastlanan ise penisilin alerjisidir. Penisilin alerjisi hakkında detaylı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsiniz.

  ->  Antibiyotiklerin sık rastlanan bir başka yan etkisi ise derideki kaşıntı ve döküntülerdir.

  ->  Bazı antibiyotik türleri hassas bünyelerde karın ağrısı ve ishale sebep olur.

  ->  Uzun süreli antibiyotik kullanımları karaciğer ve böbreklerde hasar oluşmasına sebep olabilir.

  ->  Nadiren de olasa antibiyotikler beyin ve kulakta kalıcı hasar meydana getirebilir.

Antibiyotik İshali Nedir?

Bağırsaklarda bulunan bazı bakteriler insan vücudu için oldukça faydalıdır. Bu yararlı bakterilerden bir tanesi de ishal oluşumunu önleyen C. Difficiale bakterileridir. Bazı durumlarda alınan antibiyotik bu bakterileri yok eder ve ishal gelişir. Antibiyotik kullanımına bağlı ishal gelişen hastalar en kısa sürede doktora başvurmalıdır. Doktor, bağırsaklardaki yaşam ortamını yeniden düzenleyecek bir ilaç vererek hastayı kısa sürede tedavi edebilir.

Antibiyotik ve Alkol

Antibiyotik alan kişiler kesinlikle alkol kullanmamalıdır. Çünkü alkol karaciğeri yorarak çalışmasını bozar. Düzgün çalışamayan bir karaciğer ise antibiyotik artıklarını vücuttan atamaz. Sonuç olarak hasta pek çok problemle karşı karşıya kalır.

Antibiyotik Direnci Nedir?

Antibiyotik kullanımı sonucunda tüm vücuttaki tüm bakteriler ortadan kaldırılamaz. Sadece hastalık yapmayacak bir seviyeye geriletilir. Eğer hasta iyileştikten sonra da antibiyotik kullanmaya devam ederse bakteriler bu antibiyotiğe karşı bağışıklık kazanır. Bir daha aynı bakteriler enfeksiyon oluşturduğunda aynı antibiyotik ile tedavi yapılamaz. Bu olaya da antibiyotik direnci denilir.

Hamileler Antibiyotik Kullanabilir Mi?

Bazı antibiyotiklerin anne karnındaki bebeğe zarar verebildiği görülmüştür. Bazılarının hakkında ise henüz herhangi bir yargıya varılamamıştır. Bu nedenle doktorların hamile hastalara güvenilir antibiyotikler kullandırması gerekir. Aksi taktirde doğacak bebeklerde pek çok problem görülebilir.