Omurga Eğriliği (Skolyoz) Nedir ?

İnsan omurgasında; yandan bakıldığında belli açı ve ölçülerde 2 eğrilik vardır. Bel bölgesindeki çukur (lordoz) ve sırt bölgesindeki kambur (kifoz) normal ölçülerde olduğu sürece doğaldır. Fakat arkadan bakıldığında omurganın düz bir hizada inmesi ve omurgayı oluşturan omurlar arasında düzgün bir  bağlantı olması gerekir. İşte bu düzgün hattın ve uyumun sağ-sol yana doğru bozulmasına ve sonucunda kalıcı şekilde omurganın eğri olarak konumlanmasına skolyoz denmektedir.

Tanı Nasıl Koyulur?

Omurgada meydana gelen bu eğrilik röntgen filmleri ve gelişmiş bilgisayar programları sayesinde ölçülüp hastalığın seviyesi belirlenmektedir. Omurgadaki sağ-sol yöndeki eğrilik 10 derecenin altında ise spinal asimetri olarak adlandırılır bu grup vakalar skolyoz tanısının dışındadır ve herhangi bir sağlık riski taşımamaktadırlar.

Skolyoz Tanısı İçin Nelere Dikkat Edilmelidir ?

Skolyoz konusunda tanı koyulması için öncelikle ailelerin, çocuklarının fiziksel gelişimi boyunca gözlem ve herhangi bir anormallik görülmesi durumunda hastanelerin ortopedi bölümüne başvurarak röntgen çekilmesini sağlaması gerekir. Peki bu gözlem nasıl yapılmalıdır? Özellikle gelişmiş ülkelerde çocuklar ilkokul çağındayken bu gözlem başlamaktadır.Çocuk, normal ayakta duruş pozisyonundaki iken fark edilmeyen eğrilikler; çocuğun öne eğilmesi istenerek ve el ile boyundan bele kadar omurganın takip edilmesi ile kolayca belirlenebilmektedir. İşte çocuk ve velisinin çok kısa bir zamanını alacak bu yöntem var olan bir skolyozun erken tanı ve tedavisi konusunda en önemli teşhis mekanizmasıdır.Ayrıca omuzlarda, karçalarda ve bel bölgesinde görülen asimetrilerde bize skolyozu düşündürmeli ve en kısa zamanda kişinin ortopedi doktoruna giderek bu asimetrinin sebebi konusunda görüşmesi gerekmektedir.

Skolyoz Tipleri

1-İdiopatik Skolyoz: Nedeni belli olmamaktadır idiopatik kelimesinin anlamıda budur zaten.En sık görülen skolyoz tipidir.

2-Nöromusküler Skolyoz: En yaygın ikinci skolyoz tipidir.Sebepleri altında bir sinir-kas rahatsızlığı bulunabilir.

3.Konjenital Skolyoz: En seyrek görülen skolyoz tipidir.Anne karnında başlar ve genellikle eğrilik ilerlemeye meyillidir.

Skolyoz Egzersizleri

  ->  Eğrilik olan tarafı kasarken, diğer tarafı gevşeterek skolyozun oluşumuna ters bir durum yaratmak.

  ->  Sırt kaslarını güçlendirici ağırlık çalışmaları yapmak. Ancak bu çalışmalar omurgaya dikey yük bindirecek şekilde olmamalıdır.

  ->  Pilates ile sırt kaslarını güçlendirmek.

Skolyoz Tedavisi

Skolyoz tedavisinde 3 temel husus göze çarpmaktadır.Gözlem-takip, korse kullanımı ve son çare cerrahi müdahele.

  ->  Hastalarda eğer maksimum 20 derecelik bir eğim varsa gelişim çağı tamamlanana kadar gözlem altında tutulur ve bu eğrilik 20 dereceyi aşmadığı taktirde herhangi bir tedavi uygulanmaz.

  ->  Hastanın eğriliği 40 derece ve üzerinde ise gelişim çağı bitene kadar artmaması için, gelişim çağından sonrada ağrıların azalması ve hastanın yaşam kalitesinin artması için doktorun önerdiği bir korseyi kullanması gerekmektedir.

  ->  Eğer hastanın skolyozu 40 derecenin üzerinde ve gelişimi devam ediyorsa eğriliğin 60-70 derecelere ulaşmaması için veya gelişimi tamamlamış bir hastanın 70 derece ve üzeri bir eğriliği varsa doktor kararıyla ameliyat edilmesi düşünülebilir.

Skolyoz Ameliyatında Felç Kalma Riski

Skolyoz ameliyatında omurgaya, dolayısıyla omuriliğe müdahale yapılır. Bu da hastalarda omuriliğin zedelenmesi ve felç kalma riskini akla getirir. Eski yıllarda yapılan omurga ameliyatlarda felç kalma riski oldukça fazlaydı. Çünkü cerrahlar ancak ameliyat sonrasında hastayı narkozdan çıkarırken felç olup olmama durumunu anlayabiliyordu. Günümüzde ise ameliyat esnasında omurilik sinirlerindeki iletim düzeyini ölçen aletler kullanılmaktadır. Bu aletler sayesinde omuriliğe yanlış bir müdahale yapıldığında hemen fark edilerek düzeltilebilir. Böylece ameliyatlardaki felç kalma riski bir hayli düşer. Ancak yine de skolyoz ameliyatlarında felç kalma riski yoktur demek yanlış olur. Bu ihtimali sıfıra indirebilecek bir teknolojinin gelişmesi de epey uzun bir zaman alacaktır.